Krijg 40% korting.
Nieuw! 💥 Krijg ProPicks om te zien welke strategie de S&P 500 met 1,183% heeft overtroffenKORTING van 40% benutten

Articificiële intelligentie of AI: tussen hoop en vrees

Gepubliceerd 18-09-2018, 12:34
Geactualiseerd 14-05-2017, 12:45

Of we het graag horen of niet: artificiële intelligentie is volop in opmars.

Gisteren kreeg de beste speler van GO in de wereld een flink pak slaag. Vandaag krijgen robots een gids toegewezen of wordt de hand van een chirurg gestuurd, worden zelfrijdende wagens met een onzichtbare hand bestuurd, worden catastrofes zoals epidemische uitbraken van ziekten en/of klimatologische catastrofes als cyclonen voorspeld, wordt het belang van digitale assistenten als Sira of Alexa steeds groter, wordt de grote doorbaak van herkenning van gezicht en stem met grote trom aangekondigd, worden boeken, strips en films aanbevolen aan kandidaat lezers en kijkers…Voor wie nog niet onder de indruk is, stellen we de onvermijdelijke vraag; wat zal het morgen zijn?

Bovenvermelde krachttoeren kunnen wel degelijk onder één noemer thuisgebracht worden en dat is meer bepaald die van de artificiële intelligentie. We horen er de laatste tijd heel veel over, maar wie denkt dat het over science fiction gaat heeft het fout. Hetzelfde geldt voor automatisch leren (zeg maar machines die denken of machine learning). We praten dan over een geheel van complexe technische hoogstandjes die machines toelaten om taken te volbrengen die ver boven de menselijke capaciteiten liggen. Voor wie het nog altijd niet gelooft: artificiële intelligentie is wel degelijk hier om nooit meer te verdwijnen.

Die artificiële intelligentie wordt mogelijk gemaakt door de exponentiële ontwikkeling van big data (we zouden het de grondstof van AI kunnen noemen), gekoppeld aan de alsmaar groeiende kracht van rekenmachines. De capaciteit van deze rekenmachines verdubbelt alle 19 maanden en ze zijn zodoende in staat om prestaties te leveren om u tegen te zeggen. De applicaties op basis van AI hebben als objectief het herkennen en analyseren van binnenlopende data. Het komt er op aan om in die informatiestroom patronen te herkennen die het de mensheid mogelijk maakt om beslissingen te treffen. Maar steeds vaker zal artificiële intelligentie ook in de plaats van mensen handelen.

We kunnen dus zonder enige vorm van overdrijving spreken van een heuse revolutie waaraan voordelen verbonden zijn die we voorlopig nog niet helemaal beseffen. AI heeft al een belangrijke greep gekregen op talrijke domeinen en sectoren en die greep zal in de toekomst alleen maar sterker worden. Zoals bij elke revolutie die in het verleden heeft plaatsgegrepen doet artificiële intelligentie dromen, maar steekt er ook een bepaalde vrees de kop op. Want zal die AI ons niet boven het hoofd groeien ? Ze laat de mens toe om het meesterschap over zijn omgeving nog te vergroten en dit dankzij het gebruik van intelligente machines. Maar artificiële intelligentie zou in een bad case scenario op een bepaald moment de mensheid wel eens kunnen onderwerpen en overheersen. Terminator, Big Brother zijn dan niet ver weg, evenals natuurlijk een massale werkloosheid. Want artificiële intelligentie wordt in staat geacht om op grote schaal jobs te doen verdwijnen.

In afwachting dat we weten of deze onheilsprofeten gelijk krijgen, is de vooruitgang geboekt door artificiële intelligentie zonder meer spectaculair te noemen. Als een onzichtbare hand (want in de praktijk zien we natuurlijk niets van wat er gebeurt) komt artificiële intelligentie tussenbeide in tal van aspecten van ons dagelijks leven. Door het analyseren van onze voorkeuren kunnen bedrijven als Netflix (NASDAQ:NFLX), Spotify (NYSE:SPOT), Amazon (NASDAQ:AMZN) of Facebook (NASDAQ:FB) ons op maat bedienen. We krijgen series, films, stukken, boeken, muziek, info enzovoort op maat aangeboden. Het is dankzij AI dat onder andere Google Home of Amazon Echo echte huiselijke assistenten zijn geworden die in staat zijn om met ons via de stem te communiceren. Zo krijgen we de weersvoorspelling van de dag, kunnen we info opvragen over de films die spelen, kunnen we een tafel in een restaurant reserveren en ga zo maar door.

Een belangrijke instrument voor het maken van diagnoses en voor het doen van voorspellingen

Maar artificiële intelligentie komt ook tussenbeide in meer vitale toepassingen in ons leven en dan denken we uiteraard spontaan aan de geneeskunde. In staat om miljarden gegevens te analyseren, kan AI wijzen op onregelmatigheden en patronen die aan het menselijk oog ontsnappen, ook al is dit een geoefend oog. Zodoende kan AI een onmisbaar instrument worden om diagnoses te stellen. Die diagnoses kunnen van medische aard zijn, maar andere soorten diagnoses zijn uiteraard ook mogelijk.

In augustus slaagde een AI programma van het bedrijf DeepMind (dat door Google werd overgenomen) er in om door het scannen van het netvlies 50 verschillende aandoeningen van het oog met een precisie van 94% vast te stellen. De machine kon daarmee resultaten voorleggen die vergelijkbaar zijn met die van de beste experts in de betrokken materie. In mei kon een andere AI machine die 100.000 foto’s van melanomen had geanalyseerd betere resultaten voorleggen dan een panel van 54 dermatologen uit 17 verschillende landen. De bedoeling was uiteraard het vaststellen van huidkankers. In een heel ander domein kon een programma van artificiële intelligentie met 79% zekerheid een schending van de wet in verband met uitspraken van het Europees Hof van de Mensenrechten aanduiden.

Maar de mogelijkheden reiken veel verder dan alleen maar het maken van diagnoses en het doen van voorspellingen. AI laat namelijk bedrijven en organisaties toe om productiviteitswinsten te boeken door het automatiseren van repititieve taken. Zo kunnen industriële, administratieve en marketing processen geoptimaliseerd worden.

Jeff Bezos, de grote baas van online distributiebedrijf Amazon, benadrukt dat het belang van artificiële intelligentie op de productiviteit van zijn bedrijf niet onderschat mag worden. “ Een groot deel van wat we doen op het vlak van machine learning gebeurt onder de oppervlakte, het is voor de buitenwereld met andere woorden niet zichtbaar. Automatisch leren laat onze algoritmes toe om de toekomstige vraag te voorspellen, om onze producten te classificeren, om producten en offertes aan te bevelen, om de merchandising te optimaliseren, om fouten in onze producten te herkennen, om vertalingen te doen en ga zo maar. In feite zijn de mogelijkheden van artificiële intelligentie voor de bedrijfswereld onbeperkt. ”. Er zal een dag komen dat dankzij AI Amazon een legertje drones zal kunnen inzetten om goederen op de juiste plaats af te zetten. Iets gelijkaardigs doen momenteel al de Kiva robots in de grote magazijnen van het bedrijf.

Dus: artificiële intelligentie als groeimotor

Een rapport over artificiële intelligentie gepubliceerd door onderzoeksbureau McKinsey (“Modeling the Impact of AI on the World Economy”, september 2018) probeerde een raming te maken van het potentieel van AI tegen het jaar 2030. De teller bleef staan op het ongelooflijke bedrag van 13.000 miljard dollar. Dat betekent een groei op jaarbasis van het wereldwijde bruto binnenlands product met 1,20%. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de negatieve effecten voor de werkgelegenheid evenals met de transitiekosten. Die werden geraamd op een bedrag van 7.000 miljard dollar.

De voordelen van artificiële intelligentie zijn misschien niet meteen op korte termijn zichtbaar, maar ze nemen in versneld tempo toe naarmate steeds meer bedrijven gebruik maken van de nieuwe technologie. Bedrijven die AI adopteren, kunnen niet alleen hun productiviteit opdrijven maar ook de manier waarop ze werken ingrijpend verbeteren. In het rapport stond bovendien te lezen dat artificiële intelligentie de kloof tussen de ontwikkelde en de groeimarkten kan doen toenemen. De groeilanden of emerging markets hebben namelijk minder redenen om te investeren in artificiële intelligentie, dit omdat ze aan lage lonen kunnen werken. Het voordeel voor de ontwikkelde landen dankzij AI zou tussen nu en 2030 neerkomen op 17% van het BBP, terwijl dit voor de groeilanden maar 3% van het BBP zou zijn. Met deze factor zal hoe dan ook rekening gehouden moeten worden.

Volgens het rapport zijn er heel wat factoren die vooruitgang van artificiële intelligentie aanjagen. Zo wordt er melding gemaakt van de alsmaar toenemende kracht van de computers (die met andere woorden ook steeds sneller kunnen rekenen), met de explosie van gegevens (die naar verwachting tegen 2025 het niveau van 163 zettabytes zullen bereiken of 30 keer de inhoud van de bibliotheek van het Amerikaans Congres), maar ook met de alsmaar stijgende performance van de verschillende categorieën algoritmes. Eén van de talrijke applicaties die in het rapport aan bod komen, is die van wat als het “ versterkt leren ” zou kunnen omschreven worden. Dit maakt het mogelijk zich te spiegelen aan voorbeelden uit de echte wereld. Het zelflerend programma voor artificiële intelligentie (“learn from scratch”) is daar een goed voorbeeld van. Het is op basis van deze technologie en door tegen miljoenen spelers te spelen dat het programma AlphaGo Zero met 100 tegen 0 er in slaagde het programma AlphaGo te verslaan. Dit laatste programma had nochtans de heersende menselijke wereldkampioen GO in de wereld verslagen. Deze wereldkampioen, de Chinees Ke Jie, slaagde er dus niet in om te winnen tegen AI.

Een revolutie vergelijkbaar met de digitale revolutie en met de revolutionaire opkomst van internet

In het rapport staat verder te lezen dat artificiële intelligentie onze manier van leven ingrijpend zal veranderen, om nog maar te zwijgen van onze manier van werken. Alles wijst er op dat we ons moeten voorbereiden op een grondig door elkaar schudden van onze gewoontes. Vooral beroepen gekenmerkt door repetitieve taken en routinegedrag zullen dankzij AI helemaal anders worden. Daarbij denken we uiteraard op de eerste plaats aan bandwerk. Maar niet alleen de jobs voor laaggekwalificeerden, zoals kassiersters in warenhuizen of taxichauffeurs, dreigen helemaal anders te worden als gevolg van de opkomst van artificiële intelligentie. Ook vertalers, journalisten en andere beroepen met een hoge toegevoegde waarde moeten op hun hoede zijn voor komst van AI. Zij dreigen namelijk uit de markt gedrongen te worden. Nog steeds volgens het rapport zullen 10% van de jobs (of van de opdrachten) volledig geautomatiseerd worden. 60% zal deels geautomatiseerd worden. De impact van artificiële intelligentie op ons professioneel leven zal dus gigantisch zijn.

Maar artificiële intelligentie luidt ook een heel ander tijdperk in wat betreft de interactie tussen mens en machine. Zelfrijdende wagens, fabrieken die volledig gerobotiseerd zijn, intelligente huizen, winkels zonder kassa’s, dodelijke wapens die volledig autonoom werken: de machines zullen op grote schaal een upgrading krijgen. Ze zullen bij wijze van spreken onze partners worden.

Een belangrijk strategisch spelletje poker

De economische vooruitzichten voor artificiële intelligentie zien er indrukwekkend uit en dat is uiteraard ook de overheden en de grote digitale bedrijven (meer bepaald de GAFAM bedrijven en hun Chinese alter ego’s) niet ontgaan. Iedereen staat te trappelen om geld te verdienen aan de komst van AI. In het kielzog van de grote technologiebedrijven is ook een grote massa startups bezig om de sector artificiële intelligentie verder te ontwikkelen. Deze bedrijven zijn actief in robotica, in zien via de computer, in gelaatsherkenning, in stemtechnieken, in automatische vertaling van de ene taal naar de andere en ga zo maar door. Al deze bedrijven beseffen maar al te goed dat AI een sleutelsector voor de toekomst wordt. Het is misschien met een beetje bij de haren getrokken, maar het kan een kwestie van leven of dood worden. Of zoals de Russische president Vladimir Poetin het uitdrukte: “ Wie de artificiële intelligentie domineert, domineert de wereld ”, wat genoeg zegt over zijn visie op AI.

Alle grote landen staan in de startblokken om mee op de voortrazende trein te springen. In april stelde de Europese Commissie een aantal maatregelen voor om de concurrentiepositie van Europa in het domein van artificiële intelligentie te versterken. Enkele weken later kwam in Frankrijk een belangrijk medewerker van president Macron een rapport over AI voorstellen. Ook andere landen eisen een voortrekkersrol op: het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Korea, Zweden, Israël…

Maar zoals ook in andere belangrijke sectoren het geval is hebben de Verenigde Staten en China een voorsprong uitgebouwd op de rest van het peleton. China kreeg een Spoetnik-moment toen het programma AlphaGo de Koreaanse kampioen Lee Sedol versloeg. Het land realiseerde zich dat hier een gouden kans lag om voorsprong te nemen op de concurrentie.

In tegenstelling tot de VS heeft China al een goed uitgebouwde en compeet logische strategie uitgebouwd, waarbij tussen nu en 2030 voor 150 miljard dollar aan investeringen zijn gepland. Bedoeling is om de VS in 2020 in te halen, deze concurrent in 2025 voorbij te steken om vervolgens in 2030 onbetwisbaar wereldleider te worden op de markt voor AI. Deze voorspellingen worden door sommigen misschien met een korrel zout genomen, maar u neemt ze niettemin toch beter ernstig. 10 jaar geleden was China goed voor 1% van de wereldwijde e-commerce, momenteel is dat al 40%. De Chinezen weten dus maar al te goed wat ze doen. En dat zal in het geval van AI niet anders zijn.

China: de overheid neemt de touwtjes in handen

China beschikt over heel wat troeven om de race naar artificiële intelligentie te winnen. De Chinese staat registreert het onderzoek en de ontwikkeling naar deze nieuwe technologie, met uiteraard de nodige financiële steun. En er wordt niet bepaald op een yuan meer of minder gekeken. De overheid ontwikkelt plannen, legt objectieven vast die gehaald moeten worden en kan rekenen op de steun van alle grote technologiebedrijven van het land (Baidu, Tencent, Alibaba (NYSE:BABA) en de specialist in spraakherkenning iFlytek). Bovendien werkt ook het militair apparaat samen met de overheid en bedrijven. De minister van Industrie en Informatietechnologie publiceerde in 2017 een actieplan met 4 kernpunten voor de periode 2018-2020.

In dit document worden concrete objectieven geformuleerd voor de ontwikkeling van producten in 8 sleuteldomeinen, waaronder geconnecteerde voertuigen (auto’s aangesloten op internet), dienstverlenende robots, gezichtsherkening, medische diagnose op basis van AI en applicaties op het gebied van artificiële intelligentie voor de industrie.

Tevens heeft de Chinese minister van Wetenschap en Technologie een openbare aanbesteding gedaan voor 13 technologische projecten die mogen rekenen op steun van de overheid. Eén van die projecten is de ontwikkeling van een chip voor toepassingen op het vlak van AI die sterker en krachtiger is dan die van Nvidia (NASDAQ:NVDA). Dit laatstgenoemd Amerikaans bedrijf is momenteel marktleider in zijn sector en beschikt nog over een stevige voorsprong. Andere projecten voor de ontwikkeling van een volwassen industrie gebaseerd op artificiële intelligentie zijn in volle ontwikkeling: de bouw van een enorme campus met startups in Beijing, het vastleggen van de normen voor een Chinese IA-standaard, de intregratie van AI in Chinese “smart cities”, zoals bijvoorbeeld Xiong’an op 100 kilometer van Beijing dat door de Chinese tegenhanger van Google Baidu wordt aangestuurd.

Een experiment van enorme omvang

China beschikt nog over een andere troef om zijn sector artificiële intelligentie te ontwikkelen. In tegenstelling tot de democratische landen beschikt het land over een enorme hoeveelheid onbeschermde gegevens die beschikbaar zijn voor het onderzoek. Een bevolking van 1,40 miljard bewoners die goed in de gaten worden gehouden, maakt dat het land als een proeftuin voor een experiment van enorme omvang mag worden beschouwd. Meer dan 200 miljoen CCTV camera’s bewaken het land en dat aantal zal tegen 2020 nog verdubbeld worden. Momenteel kan elke Chinees die in een openbare ruimte rondloopt al herkend worden op basis van software die gezichten herkent. In geval van een overtreding kan hij terplekke beboet worden.

In 2020 komt een systeem van “sociaal krediet” in voege, een systeem dat door de Chinese internetreuzen wordt uitgewerkt. Dit systeem maakt het mogelijk om de inwoners van het land punten te geven op basis van hun gedrag. Op de Chinese sociale netwerken zoals Weibo kan elk verdacht beeld nu al verwijderd worden. Kort samengevat gebeurt de ontwikkeling van big data en AI veel makkelijker in een land waarvan het belangrijkste objectief de sociale controle van zijn bevolking is. Algemene cybersecurity is in China bovendien de logica zelf.

De VS kunnen nog altijd tellen op een dynamische privé-sector, op de enorme hoeveelheid talent en kapitaal die in Silicon Valley aanwezig is, op sterke bedrijven als Google, Facebook, Amazon, NVIDIA, Tesla (NASDAQ:TSLA) en op duizenden startups. Maar het ontbreekt de Amerikanen aan een plan zoals de Chinezen er één hebben. De regering van Donald Trump heeft uiteraard erkend dat AI van groot strategisch belang is voor het land, maar ze heeft geen globale visie. De wedren in de ontwikkeling van AI is dus een test van ongekende omvang om te zien wie kan winnen: een economie gedomineerd door privé-bedrijen of een vorm van staatskapitalisme dat weinig ruimte voor persoonlijk initiatief laat en dat volledig omkaderd en gepland is.

Actuele commentaren

Risico Openbaarmaking: Handelen in financiële instrumenten en/of cryptovaluta gaat gepaard met een hoog risico, zoals de kans dat u het volledige of een deel van het geïnvesteerde bedrag verliest. Daarom is deze activiteit niet voor alle beleggers geschikt. De koersen van cryptovaluta zijn zeer veranderlijk en kunnen worden beïnvloed door externe factoren zoals financiële, regelgevings- of politieke gebeurtenissen. Als u op marge handelt, zijn de financiële risico's nog hoger.
Voordat u besluit te handelen in financiële instrumenten of cryptovaluta, moet u volledig op de hoogte zijn van de risico's en kosten die zijn geassocieerd met de handel op financiële markten. U dient hierbij rekening te houden met uw beleggingsdoelen, ervaring en bereidheid om risico te aanvaarden. Win indien nodig het advies van een expert in.
Fusion Media herinnert u eraan dat de gegevens die op deze website worden vermeld niet per definitie geheel actueel of accuraat zijn. De gegevens en koersen op de website zijn niet altijd verstrekt door een markt of beurs, maar kunnen ook afkomstig zijn van marktmakers. Daarom zullen de koersen mogelijk niet accuraat zijn en kunnen zij afwijken van de daadwerkelijke koers op een markt. Het zijn indicatieve koersen die niet geschikt zijn voor handelsdoeleinden. Fusion Media en de partijen die de op deze website vermelde gegevens verschaffen, aanvaarden geen aansprakelijkheid voor eventuele verliezen of schade als gevolg van uw handelstransacties of uw gebruik van de op deze website vermelde informatie.
Het is verboden de gegevens op deze website te gebruiken, op te slaan, te reproduceren, weer te geven, te wijzigen, versturen of verspreiden zonder expliciete schriftelijke toestemming vooraf van Fusion Media en/of de partij die de gegevens heeft verschaft. Alle intellectuele eigendomsrechten worden voorbehouden door de partijen en/of beurzen die de op deze website vermelde gegevens verschaffen.
Fusion Media zal mogelijk een vergoeding ontvangen van de adverteerders op de website op basis van uw interactie met hun advertenties.
De Engelse versie van deze overeenkomst is de leidende versie en heeft voorrang bij eventuele discrepanties tussen de Engelse versie en de Nederlandse versie.
© 2007-2024 - Fusion Media Limited. Alle rechten voorbehouden.