Zhou Xiaochuan is al 14 jaar lang topman van de Chinese centrale bank (PBOC). Als er één persoon is die duidelijkheid kan verschaffen over de koers van het Chinese valutabeleid, dan is hij die persoon. Maar Zhou zwijgt al sinds september vorig jaar, toen hij een toelichting gaf in Ankara op het besluit om de yuan te devalueren. Experts vragen zich in toenemende mate af wat hiervan de reden is.
Diverse leiders in de financiële wereld hebben zich in de afgelopen maanden publiekelijk gestoord aan de gebrekkige communicatie vanuit Peking. Zo stelde Christine Lagarde, hoofd van het IMF, dat onduidelijkheid over de yuan heeft bijgedragen aan de forse onrust op de financiële markten. Zij noemde overigens de topman van de PBOC in haar commentaar niet bij naam.
Ook de afwezigheid van Zhou in Davos leidde tot gefronste wenkbrauwen. Zo laat Scott Kennedy, directeur van een politieke denktank in Washington, weten dat hij erg verrast was dat de Chinese delegatie werd geleid door Fang Xinghai, een naaste adviseur van president Xi: “Premier Li Keqiang of Zhou had aanwezig moeten zijn.”
Twee theorieën
Er doen twee theorieën de ronde in de wandelgangen over de oorverdovende stilte van topman Zhou:
- Er heerst onenigheid tussen de technocraten van de PBOC en de politieke machthebbers in Peking over het te voeren beleid;
- De stilte is onderdeel van de valutastrategie van China.
Alan Wheatley, lid van een Britse denktank van economen, denkt aan de eerste optie: “De afwezigheid van duidelijke communicatie over de yuan-strategie leidt tot bezorgdheid over de eensgezindheid achter het beleid van China.”
De auteur van The Power of Currencies and Currencies of Power wijst op de verantwoordelijkheid die Peking moet nemen: “De toevoeging van de yuan tot het IMF-reservemandje dwingt China om haar beleid rond de yuan duidelijk te communiceren aan de rest van de wereld.”
Bewuste tactiek PBOC
Een andere theorie beweert dat de huidige stilte een bewuste tactiek is, deel uitmakend van het Chinese strategische beleid. Er bestaat namelijk geen perfecte strategie voor het beleid van de PBOC, en het is dan ook beter om uit tactisch oogpunt te zwijgen.
“De markt zit vol speculatieve krachten, en dat betekent dat Zhou’s woorden zouden kunnen worden misbruikt. Waarom zou de PBOC voer geven aan speculanten die de markt willen manipuleren?” zo vraagt Sun Lijian zich af. Sun is een Chinese professor die het beleid van de PBOC analyseert.
Of ander gezegd: “Wie zegt dat de stilte van Zhou een verkeerde tactiek is? Janet Yellen probeert in de VS de markten te beïnvloeden met het uitspreken van verwachtingen, maar het is maar de vraag of dat nu daadwerkelijk bijdraagt aan duidelijkheid.”
Is er nu sprake van een bewuste tactiek van de PBOC, of heerst er een machtsstrijd binnen de Chinese politieke elite? Een duidelijk antwoord laat nog op zich wachten. Maar één ding is zeker: de onzekerheid rondom de yuan zal voorlopig nog aanhouden…